Απόψεις Φιλολόγων Εκπαιδευτικών, Μαθητών και Μαθητριών για το Εν Χρήσει Σχολικό Βιβλίο Ιστορίας της Γ’ Γυμνασίου

Περιγραφή

Τα σχολικά βιβλία είναι τόσο παλιά όσο και η γραφή. Τα πρώτα γρά­φτηκαν στη γλώσσα των Σουμέριων (Hummel, 1988: 13). Ο Κομένιος ήταν ο πρώτος που έθεσε το ζήτημα της συγγραφής βιβλίων για παιδιά, βιβλία τα οποία οφείλουν να πληρούν το κριτήριο της επιστημονικής αλλά και της παιδαγωγικής εγκυρό­τητας και για το λόγο αυτό πολλοί τον θεωρούν «πατέρα του σχολικού βιβλίου» (Καψάλης & Χαραλάμπους, 1995: 124).

Το σχολικό βιβλίο περιέχει τη διδακτέα ύλη του εκάστοτε γνωστικού αντικει­μένου ή μαθήματος για μια συγκεκριμένη τάξη και σχολική βαθμίδα, αναφερόμενο πάντοτε στο επίσημο πρόγραμμα σπουδών (Ξωχέλλης, 2005: 32). Συγκαταλέγεται ανά­μεσα στα πιο σημαντικά συστατικά στοιχεία οποιουδήποτε εκπαιδευτικού συ­στή­ματος και σύμφωνα με έρευνες επιδρά σε σημαντικό βαθμό στη διδασκαλία και τη μάθηση (Altbach, 1991: 237). Οι εκπαιδευτικοί τα χρησιμοποιούν για να δομή­σουν την διδασκαλία τους και οι μαθητές/-τριες τα αναμένουν σε κάθε μάθημα για να μάθουν από αυτά (Woodward, 1993: 115).

Το σχολικό βιβλίο βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τον/τη μαθητή/-τρια, τον/την εκπαιδευτικό, τη σχολική αίθουσα και το διοικητικό πλαίσιο, ενώ ταυτό­χρο­να παίζει έναν αντισταθμιστικό ρόλο σε ό,τι αφορά στις ελλείψεις και τις ανά­γκες που προκύπτουν στις σχέσεις όλων των παραπάνω. Για παράδειγμα σε σχέ­ση με τη σχολική αίθουσα, αν υπάρχουν τυχόν ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή και μέσα διδασκαλίας, αναμένεται από το σχολικό εγχειρίδιο να βοηθήσει για να ξεπε­ραστούν και να υποκατασταθούν (Τοκατλίδου, 1999: 35-36).

Το βιβλίο χωρίζεται σε δυο μέρη, το θεωρητικό και το ερευνητικό. Στο πρώτο μέρος (θεωρητικό) αναφερόμαστε:

1. Στο σχολικό βιβλίο, στο ρόλο και τις λειτουργίες του και στο σχολικό βιβλίο Ιστο­ρίας ειδικότερα.
2. Στην αξιολόγηση και την έρευνα των σχολικών βιβλίων και συγκεκριμένα: α) στη διαδικασία και τα κριτήρια αξιολόγησης, β) στην έρευνα των σχολικών βιβλίων, γ) στα πεδία της έρευνας των σχολικών βιβλίων, δ) στις έρευνες από­ψεων των ομάδων αποδοχής για τα σχολικά βιβλία.

            Το δεύτερο μέρος (ερευνητικό) περιλαμβάνει:

1. Την ερευνητική διαδικασία: το σκοπό και τους στόχους της έρευ­νας (ερευ­νη­τικά ερωτήματα).
2. Τη μεθοδολογία της έρευνας: α) το δείγμα, β) το εργαλείο συλ­λογής των δεδο­μένων, γ) τη συλλογή των δεδομένων και την πορεία της έρευ­νας, δ) τη μέθοδο ανάλυσης των δεδομένων, ε) την ποσοτική ανάλυση περιεχο­μέ­νου, στ) τα δη­μο­γραφικά στοιχεία του δείγματος, ζ) το σχολικό εγχειρίδιο Ιστορίας της Γ’ Γυμνα­σίου.
3. Τα δεδομένα της έρευνας.
4. Τη συζήτηση των αποτελεσμάτων.
5. Τη βιβλιογραφία.
6. Το παράρτημα.
7. Το γλωσσάριο.
8. Το ευρετήριο.